Pożegnanie

Dr med.hab. Marzanna Magdoń (21.I.1941-9.IV.2006)
Henryk Gaertner
Urodziła się w Wilnie podczas ostatniej wojny światowej. Jej rodzicami byli lekarze: Stefan Bąk - późniejszy profesor chirurgii i ordynator Szpitala oo.Bonifratrów w Krakowie, oraz dr Stanisława Kuczyńska-Bąk. Może zawód obojga rodziców dał córce asumpt do podjęcia szczytnego zawodu lekarza?
Praca zawodowa Zmarłej była przez cały czas związana z Wydziałem Lekarskim Akademii Medycznej w Krakowie i UJ. W 1963 roku otrzymała dyplom lekarza. Po dwuletnim stażu pracowała kolejno: w II Klinice Chorób Wewnętrznych (kierowanej przez prof. Tadeusza Tempkę i prof. Stanisława Kirchmayera), Klinice Chorób Wewnętrznych (doc. Jan Lankosz), Klinice Endokrynologii i Przemiany Materii (prof. Zbigniew Szybiński), a od 1973 roku w Klinice Chorób Metabolicznych Katedry Diagnostyki Biochemicznej (prof. Jan Sznajd), gdzie była zastępcą kierownika. Przez ostatnie lata była adiunktem Zakładu Biochemii Klinicznej (prof. Aldona Dembińska-Kieć) Katedry Biochemii Klinicznej (prof. Jerzy Naskalski). Praca na uczelni zapewniła Marzannie świetne przygotowanie zawodowe. W 1970 roku uzyskała I, a w 1976 - II stopień specjalizacji z zakresu chorób wewnętrznych. W latach 1977-1988 była specjalistą wojewódzkim diagnostyki laboratoryjnej dla województwa krośnieńskiego. W 1982 roku odbyła kurs epidemiologiczny Światowego Towarzystwa Kardiologicznego w Heidelbergu.

Działalność naukowa Marzanny była również związana z uczelnią. Tutaj uzyskała w 1975 roku doktorat (pisała o hyperlipoproteidemii i innych czynnikach ryzyka choroby wieńcowych w badaniach populacyjnych) i tytuł doktora habilitowanego - w roku 1987 (tematem były czynniki ryzyka i rozwoju choroby wieńcowej w czasie sześcioletniej obserwacji populacji mężczyzn).

Bogaty dorobek Marzanny to ponad sto publikacji i podobna liczba referatów w kraju i za granicą. Do lat 90. przeważają znacznie prace kardiologiczne, głównie o chorobie wieńcowej serca - o prewencji, epidemiologii i etiopatogenezie, czynnikach ryzyka. Prace te przedstawiają wyniki badań, przeważnie zespołowych, prowadzonych w około 10-letnich okresach (lata 1970-1980) w ramach programów międzynarodowych (m.in. Światowej Organizacji Zdrowia) i krajowych dotyczących choroby wieńcowej. Marzanna była organizatorem i koordynatorem niektórych programów "ośrodka krakowskiego". Przez 12 lat (1968-1988) była sekretarzem "Przeglądu Lekarskiego", a od 1994 roku naczelnym redaktorem stworzonego przez Nią interdyscyplinarnego kwartalnika "Sztuka leczenia".

Działała w wielu komitetach naukowych i organizacyjnych sympozjów i zjazdów. W 1991 roku założyła międzynarodowy klub Zen, w 1995 - Towarzystwo Edukacji Psychosomatycznej, pełniąc obowiązki prezesa aż do swej śmierci, zaś od 2001 roku przewodniczyła Polskiemu Towarzystwu Schweitzerowskiemu. Obie te funkcje wykorzystała do organizacji 15 corocznych europejskich sympozjów w Krakowie. W 2002 roku została powołana do Rady do spraw Niekonwencjonalnych Metod Terapii i była przewodniczącą komisji problemowej nauki i szkoleń. Była także redaktorem i współtłumaczem na język polski amerykańskiego podręcznika - "Essentials of Complimentary and Alternative Medicine" (Universitas, Kraków 2000).

Działalność naukowa zyskała Marzannie wiele uznania: członkostwo m.in. w Komisji Historii i Filozofii Medycyny PAN, Towarzystwa Internistów Polskich, towarzystw kardiologicznych - polskich i zagranicznych, Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego oraz nagrody zespołowe ministra zdrowia i Rady Naukowej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, jak również indywidualną II stopnia Ministerstwa Zdrowia (za rozprawę habilitacyjną) i nagrody rektorskie.

Działalność dydaktyczna polegała na nauczaniu propedeutyki medycyny na różnych latach studiów lekarskich i pierwszych stomatologii i analityki laboratoryjnej,wieloletnim prowadzeniu studenckich kół naukowych i obozów naukowo-badawczych oraz udziale w szkoleniu podyplomowym lekarzy i diagnostów laboratoryjnych. Za tą aktywność Marzanna otrzymała sześć indywidualnych nagród rektorskich. W ostatnich latach prowadziła też zajęcia dla studentów psychologii UJ, wykładając wprowadzenie do medycyny klinicznej, techniki psychosomatyki i relaksacji oraz podstawy medycyny komplementarnej i alternatywnej. Nawiązała, trwającą już kilka lat i rokującą rozwój, współpracę z warszawską Wyższą Szkołą Finansów i Zarządzania, gdzie uczestniczyła w kształtowaniu programu i wykładała propedeutykę medycyny.

Niektóre publikacje Zmarłej miały duże walory literackie a także poetyckie, jak - przykładowo- książkowe wydania "Współodczuwanie w medycynie", "Oglądanie świata" i "Księga Marzanna-Zofia". Dzięki nim Marzanna stała się członkiem Unii Polskich Pisarzy Lekarzy.

Śmierć Marzanny pogrążyła w smutku i żalu męża Andrzeja - dziennikarza i wykładowcę UJ, i syna Krzysztofa - lekarza, jak również wnuki, którym poświęcała wiele czasu i serca. Przedwczesny zgon Marzanny odczuli boleśnie Jej przyjaciele, w tym liczni bliscy współpracownicy, oraz krakowskie środowisko naukowe medyczne i psychologiczne. Najlepszą formą pamięci o Zmarłej będzie kontynuowanie działalności obu towarzystw edukacji psychosomatycznej i schweitzerowskiego kwartalnika "Sztuka leczenia" oraz organizowanie dalszych corocznych krakowskich sympozjów naukowych. Pamiętajmy bowiem o słowach Marzanny:

"Nie zostawiać pustego miejsca za sobą" (odpowiedzialność) oraz "Mieć odwagę być innym, jedynym, być sobą".

[link widoczny dla zalogowanych]